“Ze moeten terug naar hun eigen land” “Ze pakken onze huizen af en onze banen” “Ze zijn met teveel, dat kunnen wij niet aan” “Het zijn moslims en dadelijk willen ze dat wij allemaal met hoofddoekjes op gaan lopen” geluiden die mij in eerste instantie vreemd in de oren klinken, maar die blijkbaar wel gehoord willen worden.
Ik wil er graag iets over schrijven, omdat het een dynamiek is die niet alleen in het groot, maar net zo goed in het klein ( in een team bijvoorbeeld) kan spelen.
De roep van angst. Niet alleen bij de grenzen, maar ook in ons welvarende kikkerlandje. De angst voor schaarste, de angst voor iets te kort komen, de angst voor geen controle en bovenal ( denk ik) de angst voor het onbekende en de angst voor alles wat anders is.
En dat is nu precies dezelfde angst die het hele probleem in eerste instantie heeft veroorzaakt. Onze angst voor het onbekende, dat wat anders is, maakt dat we wantrouwend worden naar elkaar. Ons wantrouwen verhard onze houding naar anderen. En al snel bouwen we allerlei systemen om onszelf te beschermen. Denk maar eens aan alle security poortjes op vliegvelden, bij concerten en in metro-stations. Een stukje uitvergroot beschermen we “ONS” tegen “HEN” met onze dichte grenzen. En nog een stukje verder bewapenen we ons tegen hen en oorlog is niet ver weg meer.
Ben ik zo naïef om te denken dat er niks aan de hand is in de wereld? Dat we airy-fairy huppelend met een glimlach door het leven moeten gaan en dat er nooit iets gebeurt met kwade opzet? Nee, dat niet. Maar de oplossing zit wat mij betreft niet in het verharden ( dat veroorzaakt juist het probleem). De oplossing zit wat mij betreft in het op laten lossen van ons eigen wantrouwen. Stukje bij beetje en dan steeds verder. Op die manier komt ook de oplossing meer in mijn eigen handen te liggen ( en in ieder van ons handen) in plaats van dat we afwachten op een oplossing van buitenaf.
Hoe dan? Hoe word ik minder wantrouwend? Door in gesprek te gaan met moslims bijvoorbeeld. Door contact te maken met vluchtelingen, door vrienden te worden met mensen over de hele wereld en te zien hoe ongelooflijk veel we allemaal op elkaar lijken. Door te beseffen dat wat ik aan mijn kant doe, effect heeft op wat anderen aan de andere kant doen. Als ik me hard opstel tegenover moslims, wat voor indruk wek ik dan bij hen? Juist, dat westerse mensen niet te vertrouwen zijn. En wat krijg ik dan terug? Waarschijnlijk een harde houding. Als ik me open opstel tegenover anderen, wat voor indruk wek ik dan?
Ik denk dat we het allemaal wel eens hebben meegemaakt dat we ineens heel anders over bepaalde mensen gingen denken, toen we ze wat beter leerden kennen. Ik had bijvoorbeeld op de basisschool een bepaald beeld van Turken. Turken waren gastarbeiders die in gezinnen met veel kinderen leefden in een flat. De moeders droegen hoofddoekjes en spraken geen Nederlands, de vaders aten altijd zonnepitten en de Turkse meisjes uit mijn klas moesten al heel vroeg helpen in huis en gingen per definitie naar de huishoudschool. Toen ik voor het eerst op reis ging naar Istanbul keek ik mijn ogen uit. Waar ik hetzelfde beeld verwachtte als dat wat ik kende van mijn basisschool, vond ik een moderne stad, hele lieve gastvrije mensen die goed Engels spraken en hele hippe discotheken met in geen velden of wegen hoofddoekjes.
Ik vind dat leuk als ik zoiets meemaak, zo’n perspectief wisseling. Het geeft me altijd een schokje van een verassing. Iets is anders dan je dacht en dat kan eng zijn, maar juist ook hartstikke leuk.
Ik ben heel blij om te merken dat er zoveel mensen zijn die direct op zijn gestaan om de vluchtelingen te helpen. Overal in Nederland hebben mensen zich aangemeld als vrijwilliger. Overal worden spullen verzameld en uitgedeeld. Mensen doneren geld, tijd en opvang. En als ik dat zie dan word ik blij, dan heb ik hoop en ben ik trots dat ik zo’n mooi, open en integer land woon!
Ik heb geenszins de pretentie dat ik in mijn eentje te wereld kan redden. Maar ik wilde wel iets schrijven, omdat ik zo vaak zie dat met een klein beetje extra begrip, een stukje meer tolerantie en een tikje meer open interesse er zulke bijzondere momenten kunnen ontstaan met die collega’s/ mensen waarvan we eerst dachten dat het rare snuiters waren die we moesten wantrouwen.