Protesten in Brazilië, Demonstraties in Texas, Gemor op Facebook en steeds meer mensen die de maatregelen zat zijn. Is dat eigenlijk wel normaal? We waren toch allemaal zo solidair met onze mensen in de frontlinie, met onze kwetsbaren? 

Ja dat is heel normaal! 

Toen ik 10 was kreeg mijn jongere broertje van 8 hersenvliesontsteking. Die enge variant, waar je niet meteen dood aan ging, maar wel heel erg ziek van werd.

De eerste week werd hij verpleegd in een eigen kamertje in het ziekenhuis. Maar al snel ging het veel beter en kwam hij ‘op zaal’ te liggen met 6 andere kindjes.

Eén jongetje had een gebroken arm. Die was dus eigenlijk zo gezond als een vis. En gezonde jongetjes van 8 jaar oud, liggen meestal niet de hele dag stil in een ziekenhuisbed. Ook niet als er jongetje naast ligt die aan het herstellen is van een hersenvliesontsteking en die nog knallende hoofdpijn heeft. 

Ze probeerde rekening met elkaar te houden, maar uiteindelijk moesten beide jongetjes gewoon dealen met de situatie. Snappen dat die gezonde niet steeds stil kan liggen, ook al heb jij hoofdpijn. En snappen dat je niet maar kan doen wat je wilt, ook al ben je niet echt ziek, want er zijn kindjes bij die wel heel ziek zijn.

 Ideaal? Helemaal niet. Maar redelijk in balans. 

En dat is nu in deze crisis eigenlijk niet anders. De nu nog gezonde mensen in ons Nederland willen best even thuis blijven en rekening houden met de zieken en degene die zorgen. Een tijd lang voelen we ons verbonden in dit gezamenlijke ‘offer.’

Gezond en ziek is hier trouwens niet helemaal goed gekozen, want het gaat meer om het individuele belang versus het belang van het geheel, maar gezond/ ziek maakt het wellicht even wat duidelijker. 

En toch…Hoewel we allerlei goede redenen hebben voor deze intelligente lockdown, gaat er na verloop van tijd toch iets wringen. 

Dan voelt het eigenlijk best gek om hartstikke gezond thuis te zitten, of steeds zo voorzichtig te moeten zijn. Zijn we allemaal een beetje net als dat jongetje van 8. Willen we ook even gek doen en lekker doen waar we zin in hebben. Willen we in ieder geval eens even geen rekening houden met het geheel, maar puur met onszelf.

Autonomie én Interdependentie

 Als we in een groep leven (en dat doen we allemaal) zijn we altijd tegelijkertijd “autonoom én interdependent”, wat een mooi woord is voor wederzijds afhankelijk.

We zijn tegelijkertijd vrij en verantwoordelijk om eigen keuzes te maken. En we zijn tegelijkertijd verantwoordelijk voor het geheel/ voor elkaar. 

In een goed functionerend team (of een goed functionerend land) zijn die twee (Autonomie en Interdependentie) over het algemeen in balans. Soms slaat de balans even uit naar het ene en soms even naar het andere. Daar hebben we geen moeite mee. 

De meeste mensen vinden het bijvoorbeeld helemaal geen probleem om eens een paar avonden, met pizza, over te werken om een project af te maken voor de organisatie. Of om een keertje vakantiegeld in te leveren als het niet zo goed gaat met het bedrijf. Een heel ander verhaal wordt het als er stelselmatig teveel gevraagd wordt van het individu om het systeem in stand te houden. Zie hier de uitholling van de zorg en het onderwijssysteem. 

De meeste teams vinden het ook geen probleem om een tijdje rekening te moeten houden met een teamlid dat in zwaar weer verkeert. Stel dat Mies haar moeder moet verzorgen, dan mag ze van ons best een uurtje eerder naar huis. Maar stel dat Mies na 3 jaar nog steeds haar moeder aan het verzorgen is, dan gaan we vaak wat minder tolerant om met Mies haar uurtjes. 

Het moet dus in balans zijn met die Autonomie en die Interdependentie. En dat is dus geen harde wiskunde, dat is soms even incasseren voor het grotere geheel, maar soms ook voor je eigen rechten en belangen opkomen. 

En dat geeft dus van die rare dubbele gevoelens. Vinden we het allemaal hartstikke a-sociaal als ze bij een studentenvereniging een illegaal feestje geven. Maar kijken we tegelijkertijd reikhalzend uit naar de tijd dat we zelf weer een feestje kunnen geven. Vinden we het a-sociaal als de buurvrouw drie pakken wc-papier pakt, maar kopen we zelf voor de zekerheid een extra pakje bloem, want die was de vorige keer toch wel op. Vinden we het a-sociaal als veel mensen toevallig tegelijkertijd naar het strand gaan, maar springen we zelf wel op de fiets naar het bos. 

Tsja….En dat is dus eigenlijk allemaal hartstikke normaal!

Over Natasja Hoex

Natasja coacht vastgelopen management en directieteams. Zij doet dit vanuit haar expertise op het gebied van de principes van groepsdynamica. Vanuit deze expertise onderzoekt zij ook groepsgedrag in verschillende actuele situaties.